NếU YêU SáCH, CHúNG TA Sẽ Có MUôN VàN CáCH để TìM đọC

Văn hóa đọc đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao kiến thức, kỹ năng, phát triển tư duy, giáo dục và rèn luyện nhân cách con người, xây dựng xã hội học tập, phát triển đất nước. Trong những ngày cả nước hưởng ứng Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam 2024, phóng viên Lao Động có cuộc trò chuyện với PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ - Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương - về công cuộc phát triển văn hóa đọc của người Việt.

Mặc dù, chúng ta đã triển khai nhiều phong trào thúc đẩy văn hóa đọc sách, tuy nhiên, cho đến nay tỉ lệ người Việt đọc sách vẫn chưa cao, lý giải của ông về việc này?

- Mảng sách về văn học nghệ thuật chiếm vị trí quan trọng. Một đất nước có 100 triệu dân, kinh tế ổn định, văn hóa được chấn hưng, nhưng tỉ lệ đọc sách trên đầu người vẫn thấp. Đó là điều mà nhiều người băn khoăn.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến hiện trạng này. Đầu tiên, có thể là chúng ta thiếu những cuốn sách thật sự hấp dẫn. Thứ hai, nguyên nhân đến từ việc các công ty xuất bản phát hành đưa sách đến tay bạn đọc chưa hiệu quả. Cuối cùng, lý do đến từ độc giả, ý thức đọc sách của người Việt chưa cao.

Dù có bao nhiêu phong trào kêu gọi đi chăng nữa, mấu chốt cuối cùng phải nằm ở người đọc. Trên tất cả, người đọc phải biết tìm đến sách. Đó phải là nhu cầu tự thân, làm cho việc đọc sách phát triển bền vững.

Bạn đọc cần có ý thức, trách nhiệm bỏ tiền ra mua sách, từ đó mới trân quý cuốn sách đó. Tôi là một người đọc sách, viết sách, phát hành sách. Cá nhân tôi khi hoàn thiện một cuốn sách, việc biếu hay tặng bạn bè, độc giả một cuốn sách vài trăm nghìn rất đơn giản, nhưng tôi thấy, tâm lý nhiều người Việt chúng ta rất ngại ngần khi bỏ tiền ra mua sách.

Công nghệ đang phát triển hơn bao giờ hết. Việc quảng bá sách cần được thực hiện đa dạng, phong phú, hiệu quả hơn. Ngày nay, khán giả có thể đọc sách trên máy đọc sách, máy tính, điện thoại. Sách giấy, sách nghe (voice), sách điện tử... cần phát hành đa dạng, thuận lợi cho độc giả.

Và thứ đến, tôi cho rằng, công tác bảo vệ bản quyền cũng cần được chú trọng. Phải bảo vệ được bản quyền sách, mới có thể phát hành hiệu quả. Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam năm nay giới thiệu các đầu sách điện tử. Ông đánh giá thế nào về vai trò của sách điện tử trong công cuộc chuyển đổi số?

- Sách điện tử là sự chuyển đổi tất yếu, không chỉ là xu hướng. Bạn đọc có thể nghe, đọc sách trên nhiều nền tảng. Những chương trình đọc truyện đêm khuya của đài truyền hình, chuyên mục đọc sách của báo chí… đều là cách để đưa sách điện tử đến với độc giả.

Nói cho cùng, muốn đưa văn hóa dân tộc đi lên, phải đặc biệt coi trọng việc đọc, nâng tầm trí tuệ, phát triển bền vững.

Sau một ngày làm việc bận rộn, người ta có nhu cầu giải trí với các nền tảng mạng xã hội nhiều hơn là dành thời gian đọc sách. Đây có phải là thách thức lớn với văn hóa đọc không, thưa ông?

- Nếu có tình yêu với sách, ta sẽ có muôn vàn cách để tìm đọc. Như tôi đã nói ở trên, hiện việc đọc sách đã được phổ biến với rất nhiều phương thức khác nhau, sách điện tử, sách nghe... Nếu đã yêu sách, độc giả sẽ tự biết cách sắp xếp thời gian. Thế nên, việc đọc sách cần được ươm mầm, giáo dục từ mỗi gia đình.

Cha mẹ nên truyền cảm hứng, dạy con tiếp cận sách và đọc sách từ khi còn nhỏ. Ý thức, tình yêu với văn hóa đọc cần được nuôi dưỡng theo thời gian. Chúng ta quý sách, sách không bao giờ phụ chúng ta.

Nhìn lại lịch sử văn hóa đọc của người Việt, đã có thời người Việt đọc rất nhiều những cuốn kinh điển như “Thép đã tôi thế đấy”, “Chiến tranh và hòa bình”, "Sông Đông êm đềm"... Tính thời đại có tác động rất lớn đến văn hóa đọc, ông có nghĩ như vậy?

- Tính thời đại có tác động rất lớn đến văn hóa đọc. Kể cả những cuốn sách về kinh tế, công nghệ cũng có thời gian được nhiều người đọc. Bây giờ, con người có nhiều lựa chọn để giải trí, nhưng đọc sách vẫn là một dòng chảy của đời sống.

Thị trường sách hiện khá đa dạng, các cuốn sách dạy làm giàu, cách kiếm tiền nhanh rất được ưa chuộng. Trong khi đó, ở những thể loại khác, ví dụ như văn học, chúng ta lại vắng bóng những tác giả xuất sắc, thiếu các tác phẩm bùng nổ.

Xin cảm ơn ông!

Đọc bài gốc tại đây.

2024-04-29T03:35:01Z dg43tfdfdgfd